سختی گیر آب یا همان water softener دستگاهی است که املاح آب را گرفته و به وسیله برقراری ارتباط با یون های مثبت و زرین و یون های منفی منفی کلسیم و منیزیم موجود باعث از بین رفتن سختی آب شده و آب نرم تولید میکند. که انواع مختلفی دارند به عنوان مثال سختی گیر زرینی یکی ازپر طرفدار ترین سختیگیر های تولید شده است
اما آب سخت و نرم چیست و چرا باید به وسیله سختی گیر آب سخت را به آب نرم تبدیل کنیم
آب سخت به آبی گفته میشود که املاح زیادی چون نمک های معدنی ، یون های کلسیم و منیزیم و ترکیبات بی کربنات میباشد. که به دو نوع سختی دائم و سختی موقت تقسیم میشود.
وجود فلز کلسیم و منیزیم درآب باعث ایجاد سختی آب میشود. یونهایی مثل آلومینیم، آهن، منگنز و روی در سختی آب شرکت میکنند اما عوامل کلی سختی کاتیون ها وجود کلسیم و منیزیم به مقدار زیاد است.
Noncarbonated Hardness یا همان سختی دائم که به آن سختی کربناتی نیز میگویند شامل سختی بدون نمک های بی کربناتی (مانند کلرید، سولفات و غیره) است.
carbonated Hardness که همان سختی موقت است از املاحی چون فلز کلسیم و منیزیم شناخته میشود
سختی گیر ها عمدتا برای از بین بردن دو نوع سختی آب استفاده میشوند. و روند سختی گیری اینگونه است که مواد شیمیایی که دارای سدیم کربنات است را به آب اضافه میکنند
با اضافه شدن این مواد به دیگ های سختی گیر املاح آب مانند آهن و گچ رسوب میکنند و نکته مهم در سختی گیر ها این است که این مواد و رسوبات به دیگ های سختی گیر نمیچسبد و با جدا شدن این املاح اصطلاحا آب نرم میشود.
متداول ترین روش سختی گیری آب حذف سختی آب به وسیله زرین ها است که در این روش آب وارد سختی گیر زرینی شده و یونهای کلسیم و منیزیم را حذف میکند.
سختی گیر ها و سختی گیر های زرینی قالبا در دیگهای بخار، مبدلهای حرارتی، برجهای خنک کن و سیستمهای سرمایشی استفاده میشوند.
با جریان یافتن آب در لوله ها ، بویلر ها ، سیستم های خنک کاری و سیستمهای پایپینگ املاح آب رسوب کرده و به دیواره ها و سطح کف دیگ ها میچسبد همین امر موجب کاهش دبی جریان و کاهش انتقال حرارت می شود شاید در ابتدا تنها شاهد کاهش انتقال حرارت باشیم ولی بعد از گشت زمان با گرفتگی لوله ها و افزایش هزینه های انرژِی روبه رو خواهیم شد.
پس رعایت نکردن نکات و استفاده نکردن از سختی گیر هزینه های زیادی را به ما تحمیل میکند مانند هزینه های نگهداری و تعمیرات .
قابل ذکر است در آبهای سخت انحلال صابونها و مواد پاک کننده در آب به راحتی انجام نمی شود و در نتیجه راندمان شستشو کاهش می یابد.